Sekretne życie drzew

Peter Wohlleben  jest niemieckim leśnikiem i pisarzem popularnonaukowym. Działa na rzecz ochrony przyrody, popularyzuję wiedzę o lasach oraz zwierzętach. Studiował leśnictwo na uczelni Hochschule für Forstwirtschaft w Rottenburgu nad Neckarem, którą ukończył z tytułem inżyniera.
Pod koniec lat osiemdziesiątych rozpoczął pracę jako leśniczy. Obecnie opiekuje się lasami w Reńskich Górach Łupkowych, gdzie praktykuje leśnictwo oparte na ekologicznych i ekonomicznych podstawach. Unika nowoczesnych technologii, stosowanych w leśnictwie, z uwagi na powodowane przez nie szkody. W 2016 roku nakładem wydawnictwa Otwarte ukazała się książka „Sekretne życie drzew”, która opowiada o życiu lasu bez ingerencji człowieka, a także o jego wrogich działaniach mających negatywny wpływ na ekosystem leśny.

Z tą książką spotkałam się kilka lat temu, kiedy to moja koleżanka po jej lekturze zaczęła opowiadać o drzewach z takimi emocjami i z takim przejęciem, że sama postanowiłam przyjrzeć się tej sprawie z bliska. Niestety, minęły ponad dwa lata, zanim egzemplarz trafił w moje ręce. Teraz jednak wiem, że koleżanka wcale nie przesadzała, gdy zachwycała się publikacją Petera Wohllebena. Pamiętam, że wtedy patrzyłam na nią z pewną rezerwą. „Co? Książka o drzewach, a Ty się nią zachwycasz? Nuuuda!”. Jednak i na mnie wywarła ona ogromne wrażenie. Po lekturze tej książki nikt z nas nie spojrzy już na drzewo z taką obojętnością jak dotychczas.

Peter Wohlleben podszedł do tematu niezwykle profesjonalnie, ale również tak, by czytelnika zainteresować, a nie zanudzić. Nie znajdziecie w tej książce suchych regułek, podręcznikowych objaśnień czy encyklopedycznych definicji. „Sekretne życie drzew” czyta się jak powieść, której bohaterami są drzewa. Autor próbuje je spersonifikować. Choć nie nadaje im typowo ludzkich cech, to jednak porównuje drzewa do ludzi. Myślę, że w swoich daleko idących spostrzeżeniach wcale nie mija się z prawdą. Swoje obserwacje opiera na prowadzonych przez lata badaniach naukowych. Jego publikacja jest jednak jedną wielką metaforą i właśnie w taki sposób należy ją traktować. W końcu trudno mówić o tym, że drzewa czują ból, skoro nie mają układu nerwowego. Ale przecież są organizmami żywymi, które posiadają procesy życiowe takie jak: rozmnażanie, odżywianie, wzrost, wydalanie, oddychanie, a nawet potrafią reagować na bodźce. Drzewa walczą o przetrwanie, wspierają się nawzajem, potrafią się między sobą nawet komunikować.

Autor swoją uwagę poświęca również innym organizmom żyjącym w lesie. Wskazuje na ogromną rolę, jaką w życiu drzew odgrywają grzyby, owady, zwierzęta i inne żyjątka, które być może wciąż nie zostały zbadane przez naukowców. Wyjaśnia nam, ludziom, ile dobra dla nas samych jest w żywych, jak i martwych już drzewach oraz dlaczego powinniśmy otaczać je opieką. Wyniki badań, które często przytacza w tej publikacji, są zdumiewające.

Książka napisana jest niezwykle prostym językiem, dzięki czemu po lekturę mogą sięgnąć również młodsi czytelnicy, którzy chcą rozszerzyć swoją wiedzę zdobytą na lekcjach przyrody lub biologii. Peter Wohlleben opowiada o drzewach, jak o swoich przyjaciołach. Używa licznych porównań oraz metafor, przez co jego publikacja odbiega od znanych nam, często dość nudnych, książek popularnonaukowych.

„Sekretne życie drzew” odkrywa wszystkie tajemnice leśnego ekosystemu. Wprowadza nas do świata roślin i zwierząt, który przecież znamy od lat, a jednak tak mało o nim wiemy. Czy kiedykolwiek zastanawialiśmy podczas spaceru w lesie, skąd wzięły się te wszystkie drzewa, w jaki sposób funkcjonują jako żywe organizmy i co dzieje się z nimi po ich śmierci? Peter Wohlleben w trzydziestu sześciu krótkich rozdziałach odpowie na wszystkie nurtujące was pytania. 

Ocena: ✭✭✭✭✭✭✭✭✭✭

Za egzemplarz recenzencki dziękuję księgarni internetowej: