Lunatyk

„Niniejsza książka nie posiada żadnej wartości literackiej. Składa się na nią stek bzdur obliczonych na tani efekt, fabuła jest zagmatwana i niewiarygodna, postaci nie przekonują, a marny i monotonny styl, pełen zbędnych udziwnień, nazwać trzeba żałosnym. Wątpię zatem głęboko, czy uwierzycie w zawarte tu treści.

Nie można mnie jednak obarczać całą winą za wszelkie usterki tej publikacji. Nie bez powodu przedstawiam wam bowiem tę zaiste sensacyjną i mało prawdopodobną historię. Wszystko to wydarzyło się naprawdę”.

Te słowa ostrzeżenia możemy przeczytać na tylnej okładce książki. Ja zaś z czystym sumieniem mogę napisać, że dawno już nie czytałam tak dobrej powieści sensacyjnej.

We wczesnych latach XX wieku w Londynie ginie Cyril Honeyman – marny, pozbawiony talentu aktor, którego śmierć zapoczątkowała serię tajemniczych morderstw.  Śledztwo w tej sprawie podejmuje podstarzały ekscentryczny iluzjonista, a zarazem detektyw – amator, Edward Moon, oraz jego partner, którym jest tytułowy Lunatyk, używający do rozmowy jedynie łupkowej tabliczki i kredy. Magik, znudzony rutyną i sztuczkami, które prezentuje w czasie swoich występów, pragnie rozwikłać kryminalną zagadkę, zanim zrobi to inspektor Merryweather. Podjęte przez bohaterów czynności śledcze kierują ich na trop spiskowców, których celem jest zniszczenie Imperium Brytyjskiego.

Przedstawiony w powieści Londyn jest mrocznym, tajemniczym, brudnym, demonicznym i zepsutym do szpiku kości miastem rozpusty. Poznajmy go od ciemnej strony. Strach budzą również mieszkańcy miasta, korzystający z usług w przybytkach płatnej rozkoszy, które są przepełnione zmutowanymi istotami i innymi dziwolągami. Inni uczestniczą w krwawych obrzędach okultystycznych lub w masońskich stowarzyszeniach.

W powieści pojawia się również wiele osobliwych i przerysowanych postaci, takich jak niemy, uzależniony od mleka, olbrzym – Lunatyk, pan Cribb – dla którego czas płynie wstecz, sentymentalny albinos, zbrodniczy pająk, pani Puggsley – miejscowa stręczycielka wraz z jej dziewczętami, między innymi kobietą z brodą. Choć akurat ta nie powinna stanowić dla nikogo zaskoczenia, wszyscy przecież kojarzymy Conchitę  Wurst.

Debiutancka powieść Jonathana Barnesa stanowi mieszankę powieści kryminalnej, wiktoriańskiej, thrillera, horroru, fantastyki, a nawet wyraźnie zarysowanej groteski. W „Lunatyku” odnajdziemy literackie aluzje do twórczości Charlesa Dickensa, Conan Doyle’a, czy odwołania do angielskiego humoru Monty Python’a lub Ionesco.

Barnes na kartach swojej powieści szydzi z czytelnika, prowokuje, drwi z niego, ale czyni to w swego rodzaju urzekający sposób. 

 Ocena: ✭✭✭✭✭✭✭✭✭✭